OLUMSUZ ALGI KURBANI MESLEK LİSELERİ

Mustafa Aygün

mustafaaygun3458@hotmail.com

Hayatımızı idame etmede meslek seçiminin önemi inkâr edilemez.Buna rağmen hem öğrencilerde hem de öğrenci velilerinde olumsuz bir meslek lisesi algısının olduğu bir gerçek.

Teknolojinin gelişimi ile birlikte birtakım meslekler miadını doldururken yeni birçok meslek de ortaya çıkmıştır. Bu durum çalışanları, işleri ile ilgili sürekli bir yenilenmeye ve uyum sağlamaya zorlamaktadır. Ancak ülkemizdeki asıl sorun mesleklerin değişim, dönüşümünden ziyade onlarla ile ilgili algılarımızdadır. Mesleklerin statü sembolü olarak görüldüğü, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerdeki önyargılar, meslek seçiminin önünde bir engel olarak durmaktadır. Oto tamirciliği, tornacılık, kaynakçılık, berberlik, aşçılık, şoförlük, tezgahtarlık, terzilik vb. meslekler bu halkın gözünde muteber meslekler olarak yer almaz.

Meslekleri kategorize eden bu algı kirliliğine karşı Millî Eğitim Bakanlığı, okullar, meslek odaları, iş adamı dernekleri, aileler istihdam ihtiyacını göz önüne alarak harekete geçmelidirler.

Öğrencileri sürekli hareketsizliğe ve oturmaya şartlandıran eğitim sistemimizin masa başı işleri özendirdiği doğru olsa bile bu konuda tek başına suçlu ilan etmek haksızlık olur.Öğrencilerin meslek seçiminde ailelerin etkisi yadsınamaz. Hatta birçok aile- eğitimli dahi olsa- çocuklarına bu konuda baskı yapmakta, çocuğunun istemediği bölümü seçmeye zorlamaktadır.Ancak konumuz bu değil.

Toplumda bazı mesleklere yüklenen aşırı değer aileleri hata yapmaya itmektedir. Öğrenciler ailelerinin etkisinde kalarak doğru meslek tercihinde bulunamamaktadır. Bu durum bazı mesleklerde gereğinden fazla insan yetiştirilmesine dolayısıyla işsizlik sorununa neden olmaktadır. Asıl garip olan ise Millî Eğitim Bakanlığının meslekler konusunda veli bilgilendirme program ve planının olmamasıdır.

Konu hakkında velilerin çok iyi bilgilendirilmesi, sorunun çözümünde büyük önem taşımaktadır. Maalesef okullarımız veli bilgilendirme konusunda son derece yetersizdirler. Meslek seçimi konusunda velilerini bilinçlendiren okul sayısı bir elin parmakları kadar azdır.Okulların bırakın velileri bilgilendirmeyi, öğrencileri bile yeterince bilgilendirememekledir. Nereden mi biliyorum? Öğrencilere hangi mesleği seçeceğini sorduğumda klasik meslekleri sıralıyorlar. Dünyada kaç sektör olduğundan, geleceğin mesleklerinden, meslek seçiminde nasıl hareket etmeleri gerektiğinden haberleri bile yok. Okullar da bu konuda son derece duyarsızdır. Bütün enerjilerini LGS sınavında başarılı olmaya harcamaktadır. Çünkü üst amirlerine karşı başarı kıstasları budur. Mesleki bilinçlendirme ve yönlendirme ise Allah’a emanet.

Ailelerin meslek lisesine karşı olan ön yargılarını besleyen asıl sorumlu ise Millî Eğitim Bakanlığıdır. Okullardaki akademik başarısı en düşük olan öğrenciler, meslek liselerine yönlendirilmektedir. Çocuğunun yetersiz olduğu,hiçbir veli için bu kabul edilebilir bir durum değildir.

Öğrencilerin meslek seçimi ile ilgili bir program dahilinde veli bilgilendirmesi/bilinçlendirmesi yapan okul var mı bilmiyorum.Üniversiteden mezun olmanın meslek sahibi yapmadığını velilere anlatmak zorundayız. Bir veli, üniversite mezunlarının asgari ücretle çalıştırılmasına karşın, meslek lisesi mezunu bir çalışanın ondan çok daha yüksek ücret aldığını, daha kısa sürede iş bulabildiğini bilse, meslek lisesini tercih ettirmez mi? Meslek liselerinin hayata erken hazırlama,iş çevresi edindirme,hayatın gerçeklerini öğretme, sorumluluk kazandırma, daha iyi ücretlerle ve daha kısa sürede iş bulma, gelecek vizyonu oluşturmada diğer liselere göre birçok üstünlüğü velilere anlatılmalıdır.

Millî Eğitim Bakanlığının mesleki yönlendirme ve planlamadaki başarısızlığı da ülkenin genç nesillerinin heba olmasına neden olmaktadır. Bundan kısa bir süre önce özel sektöre sağlık meslek liselerinin önünü açan Bakanlık, planlamayı doğru yapamadığından bu liselerin mantar gibi çoğalmasına neden oldu. Bu liseler ücretli olmasına rağmen o kadar yoğun talep aldı ki bir süre sonra öğrenciler staj yapacak hastane bulunamaz oldu. Dolayısı ile öğrenciler doğru dürüst eğitim almadan bu okullardan mezun oluyordu. Bunun üzerine Bakanlık hastanelerin yatak kapasitesine göre öğrenci kontenjanı vermeye başladı. Bu da çözüm olmayınca sağlık meslek lisesi mezunlarına hemşire yardımcısı unvanı verilerek mezun edilmeye başlandı.

Olumsuz meslek lisesi algısının kırılması için bir plan dahilinde öğretmen, veli, öğrenciyi bilgilendirme ve bilinçlendirme programı hazırlanmalı ve uygulamaya konulmalıdır. Okulların rehberlik servisleri bu konuda yetiştirilmeli ve sıkı takipler sağlanmalıdır.